Lehia geopolitikoak eta ekonomikoak markatutako mundu honetan, berrikuntzarako gaitasuna eta egokitzapen teknologikoa ezinbestekoak dira lidergoari eusteko. Hala ere, Europa gero eta atzerago dago Estatu Batuekin alderatuta lehiakortasun ekonomikoari dagokionez. Arrakala hori handitzen ari da etengabe, eta erronka sakonak eta estrategikoak planteatzen ditu kontinentearen etorkizunerako. Elkano Errege Institutuak egin berri duen azterketak, “Europar Batasunaren lehiakortasuna Estatu Batuen aurrean: arrakala handitu egiten da” izenekoak, sakon aztertzen ditu urruntze horren kausak, eta panorama konplexua eskaintzen du, non indarrak eta ahuleziak dauden. Gai horiei buruz gogoeta egitea funtsezkoa da Europak agertoki globalean garrantzitsu izaten jarraitzeko har litzakeen bideak ikusteko.
Aipatutako artikuluan deskribatzen den bezala, “Dokumentu honen helburua da adierazle zehatzekin erakustea EBk AEBen aurrean duen jarrera lehiakorrari buruzko ezkortasunak oinarria duen ala ez, eta zein diren hobetu beharreko arlo nagusiak.”
Azterketa hori bereziki garrantzitsua da, bai Letta txosteneko (2024ko apirila) bai Draghi txosteneko (2024ko iraila) mezuak ezagutzen baitira, eta horiek ere agerian uzten dute gai hori.
Jarraian, bertan jasotzen diren ideia batzuk azpimarratuko ditugu, eta Judith Arnal eta Enrique Feusen analisi zehatzetan sakontzeko gonbita egiten dizuegu.
Inbertsioa eta arrisku-kapitala.
Europar Batasunaren eta AEBen arteko lehiakortasun desberdintasuna azaltzen duen faktore giltzarrietako bat kapitalerako sarbidea eta ekintzailetza babestea da. Estatu Batuetan, arrisku-kapitala funtsezko motorra izan da gorabidean diren enpresen hazkunderako, bereziki sektore teknologikoan. Silicon Valley-ren adibidea oso ezaguna da. Bestalde, Europak mugak ditu arlo horretan. Merkatu bakarraren zatiketak oztopo handia izaten jarraitzen du. Europako enpresek herrialde bakoitzeko erregulazio desberdinei egin behar izaten diete aurre, eta horrek hedapena zailtzen du, eta egoera globalean ez dira hain lehiakorrak. Gainera, AEBekin alderatuta, arrisku-kapitalaren eskasiak enpresa hasiberrientzako finantzaketa-aukerak mugatzen ditu, eta, hala, sektorearen dinamismoa eta Europak bere erraldoi teknologikoak sortzeko duen gaitasuna murrizten dira.
Europaren eta EEBB arteko lehiakortasun aldea handitu egin da, EB-ko inbertsio faltagatik eta merkatu bakarragatik.
Berrikuntza eta digitalizazioa
Digitalizazioa da Europar Batasuna atzeratuta dagoen beste eremu bat. Nahiz eta politiketan aurrerapen esanguratsuak egin dituen, aurrera egitea desberdina izan da herrialde batetik bestera, eta batzuk oraindik hasierako eraldatze-fasean daude.
AEBak, aldiz, arlo horretan buru izan dira hainbat hamarkadatan, eta, hein handi batean, sektore pribatu oso berritzaile batek eta azpiegitura teknologiko sendo batek babestu dute. Enpresa estatubatuarrek sektore estrategikoak menderatzen dituzte, hala nola IA, datuen prozesamendua edo merkataritza elektronikoko plataformak; Europa, berriz, kanpoko hornitzaileen mende dago neurri handi batean, eta horrek mendekotasun teknologikoa areagotzen die.
Arrakala horri aurre egiteko, ezinbestekoa da Europak I+Gko inbertsioa bizkortzea, eta ez sektore publikotik soilik, baita sektore pribatuaren parte-hartzea sustatuz ere. Elkano Errege Institutuaren arabera, funtsezkoa da EBk bere berrikuntza-gaitasuna hobetzeko eta talentu teknologikoa atxikitzeko estrategiak aztertzea; izan ere, talentu hori beste herrialde batzuetara migratzen da askotan, aukera hobeen bila.
Energia eta jasangarritasuna
Dena ez da negatiboa Elkano Errege Institutuaren analisian. Europak aurrerapauso nabarmenak egin ditu jasangarritasunaren eta trantsizio energetikoaren alorrean. EBk erakutsi du liderra dela politika berdeen garapenean, Europako Itun Berdea bezalako ekimenekin, karbono isuriak murrizteaz gain, ekonomia zirkular eta jasangarria bultzatu nahi baitute, eta ikuspegi hori abantaila lehiakor bihur liteke.
Hala ere, trantsizio energetiko horrek erronkak ere badakartza. Europako energia-kostu handiek —hein batean, trantsizioaren ondorioz— eragina dute Europako industrien lehiakortasunean, AEBetakoaren aldean, han energia merkeagoa baita oraindik. Horrek ekoizpena garestitzen du, eta Europako enpresen errentagarritasuna murrizten du, lehiakortasunaren aldeko lasterketan oztopo erantsi bat sortuz.
Azken finean, arrakala hori ixteko EBk egin beharreko doikuntza estrategikoen inguruan gogoeta egitera gonbidatzen du Elkano Errege Institutuaren analisiak. Aurrerapen teknologikoak eta berrikuntza-gaitasuna botere-iturri nagusi bihurtu diren mundu honetan, Europak ezin du atzean geratu, eta eragin globala eta ongizate ekonomiko eta soziala irabazteko lan egin beharko du.
Europako energia-kostu handiek, EEBB-ekoekin alderatuta, eragina dute haien industria-lehiakortasunean.
