Europako Parlamentuaren legealdi berria (2024-2029) aukera erabakigarria da Espainiak eta Euskadik Europar Batasunean duten zeregina indartzeko. Proiektu komunitariorako une erabakigarri batean, bi eragileen eragiteko gaitasuna funtsezko eztabaidetan (trantsizio ekologikoa, digitalizazioa edo migrazio-politikaren erreforma) lider izateko duten abileziaren araberakoa izango da.
Brexitaren ostean eserlekuak berriro banatuta, Espainiak ordezkaritza irabazi du Europako Parlamentuan, 59 eurodiputatutik 61era igota. Hazkunde horrek Europaren etorkizunerako erabakigarriak diren erabakiak hartzen diren erakunde batean herrialdearen posizioa indartzen du. Elkano Errege Institutuak duela gutxi argitaratutako artikulu baten arabera, Espainiako ordezkaritzaren erronka izango da modu eraginkorrean koordinatzea interes komunak defendatzeko, gero eta zatikatuago dagoen agertoki politiko batean.
Espainiak eta Euskadik jasangarritasunean eta digitalizazioan lider gisa egingo diote aurre Europako legealdiari.
Espainiak EBn dituen lehentasunen artean daude trantsizio ekologikoa, digitalizazioa eta Migrazio eta Asilo Itunaren erreforma. Arlo horiek funtsezkoak dira, ez bakarrik ekonomian eta gizartean duten eraginagatik, baita Europar Batasunak aurrez aurre dituen erronka global handiak islatzen dituztelako ere. Gainera, Estatuak bere lidergoa sendotu nahi du Ingurumen eta Industria bezalako batzorde garrantzitsuetan, bere interesekin bat datozen politikak bultzatzeko funtsezko espazioak baitira.
Migrazio-politika bereziki erronka garrantzitsua da. Europako hegoaldeko mugako herrialde hartzaile gisa, sistemaren erreformaren alde egiten du, estatu kideen arteko elkartasuna ikuspegi humanitario eta eraginkor batekin uztartuz. Nazioartean, Europaren eta Latinoamerikaren arteko eta Mediterraneoko eskualdearen arteko zubi gisa duen zeregina indartu nahi du, EBri nahiz eremu geografiko horiei mesede egingo dieten lotura estrategikoak sendotuz (EuroBasque).
Europako testuinguru horretan, Euskadik ere zeregin nabarmena du. Eskualdeak, bere autogobernu-ereduarekin, ikuspegi moldagarri eta berritzailea eskatzen duten erronkei aurre egin behar die. Euskadiren EBrako Ordezkaritzaren txostenean nabarmentzen denez, bere estrategiaren ardatz nagusietako bat trantsizio ekologikoa da. Euskadi lider da jasangarritasunean, deskarbonizazio industrialeko eta energia berriztagarrietako proiektuak bultzatuz. Ahalegin hori bat dator Europako Itun Berdearekin, 2050erako ekonomia klimatikoki neutroa bilatzen baitu.
Trantsizio ekologikoa eta migrazio-erreforma funtsezkoak dira Espainiak eta Euskadik EBn duten estrategian.
Euskadiren beste erronka garrantzitsu bat digitalizazioa da. Azpiegiturak modernizatzea eta enpresa txiki eta ertainei laguntzea lehentasunezkoak dira eskualdeak merkatu digital bakarrean lehiakor izaten jarraituko duela bermatzeko. Gainera, Euskadik NextGenerationEU programaren Europako funtsak maximizatu nahi ditu, berrikuntzan, garraio jasangarrian eta gizarte-kohesioan proiektu estrategikoak finantzatzeko.
Euskal agendan nabarmentzen den alderdi bat da euskara hizkuntza ofizial gisa sustatzea Europako erakundeetan. Helburu horrek ez dio soilik eskaera kultural eta politiko bati erantzuten, Euskadik Europako hizkuntza-aniztasunarekin duen konpromisoa ere islatzen du.
Euskadik ere erronka demografiko garrantzitsuak ditu, hala nola biztanleriaren zahartzea. Horrek politika berritzaileak behar ditu gizarte sistemaren iraunkortasuna bermatzeko, eta arreta berezia jarri behar da osasunean, enpleguan eta pentsioetan.
Era berean, eskualdea berrikuntzaren hub gisa finkatzearen aldeko apustua egiten ari da adimen artifiziala eta bioteknologia bezalako sektore estrategikoetan, ekonomia globalean duen posizioa indartuz..
Laburbilduz, Espainiak eta Euskadik erronkaz eta aukeraz betetako legealdi europarra dute aurrean. Espainiak EBn duen lidergoa sendotu eta nazioarteko aliantzak sendotu nahi dituen bitartean, Euskadik erakusten du eskualdeek eginkizun proaktiboa izan dezaketela Europako agendan. Bi eragile horiek, EBko politiketan eragiteaz gain, Europa kohesionatuago, inklusiboago eta jasangarriago bat eraikitzen lagundu dezakete.
